In het tweede deel van dit artikel, geschreven vanuit het Trimbos-instituut, volgt het resterend aantal tips om op een gezonde manier geestelijk en lichamelijk oud te worden. Natuurlijk kan niemand een garantie geven wat er zal gebeuren in het leven maar het is fijn als je zelf in ieder geval kunt zeggen dat je er alles aan hebt gedaan om goed voor jezelf te zorgen. Jong geleerd is oud gedaan tenslotte……
In dit tweede deel komen de volgende 3 tips aan bod:
4. Zorg voor voldoende slaap
5. Probeer te leren van verliezen, teleurstellingen en tegenslagen
6. Koester vriendschappen en onderhoud uw contacten.
Tip 4 : Zorg voor voldoende slaap
De functie van slaap
Slapen is niet alleen nodig om te herstellen van lichamelijke inspanningen, maar ook noodzakelijk om geestelijk de accu op te laden. Onze slaap, en met name onze dromen, helpen ons om indrukken, zorgen en angsten te verwerken. Mensen die te weinig slapen lopen dan ook een verhoogde kans om een depressie te ontwikkelen.
Wat is normale slaap?
De individuele behoefte aan slaapt verschilt per persoon, maar gemiddeld hebben mensen 7 a 8 uur slaap nodig. Naarmate we ouder worden, verandert het slaappatroon. We slapen lichter (minder vast) en hebben soms de indruk dat we de hele nacht wakker hebben gelegen…..
Om vast te stellen of u voldoende slaap heeft gehad, is het vooral van belang of u zich ’s ochtends uitgerust voelt. Als u teveel koffie moet drinken om wakker te worden, u zich slap of duizelig voelt, kan het zijn dat u niet voldoende nachtrust heeft gehad. Als u daarentegen overdag uw bezigheden nog goed kunt uitvoeren en geen last hebt van overmatige slaperigheid, is er niets aan de hand.
Slaapproblemen
Tussen de 19-38 % van de ouderen kampt met slaapklachten. Hier zijn uiteenlopende redenen voor. Eén van de redenen dat mensen niet naar bed willen, is dat ze bang zijn niet in te slapen omdat ze gaan piekeren over hun problemen. Beter is het in zulke gevallen om de problemen voor het slapen gaan (voor zover mogelijk) op te lossen , bijvoorbeeld door er met anderen over te praten Sommige mensen die slecht slapen denken dat slaappillen de oplossing zijn. Ze realiseren zich niet dat deze pillen verslavend kunnen zijn. Slaappillen werken meestal maar voor een korte periode, zo’n 2-3 weken.
Voordat u grijpt naar medicijnen, kun u zich beter inspannen om in het juiste slaap-waakritme te komen. Enkele simpele tips kunnen hierbij helpen:
- Gebruik de slaapkamer alleen waarvoor deze bedoeld is: rusten en slapen. Dus geen televisie op de slaapkamer.
- Verlaat de slaapkamer als u de slaap niet kunt vatten en ga dan ergens anders muziek luisteren of een boek lezen.
- Sta altijd op vaste tijden op, ook als u zich dan nog niet uitgerust voelt.
- Ga ook altijd op vaste tijden naar bed. Je lichaam raakt zo geprogrammeerd om dan te slapen.
- Maakt u zich niet teveel zorgen en wind u niet op als u de slaap niet kunt vatten. Dan wordt slapen een obsessie. Piekeren maakt dat u nog minder slaapt. Het is beter om uzelf voor te houden dat u ligt en daardoor toch rust.
- Bereid u voor op je slaap en doe de laatste twee uur voordat u gaat slapen geen inspannende bezigheden.
- Bedenk dat u van alcohol weliswaar goed inslaapt, maar slecht doorslaapt. U zult onrustiger slapen, eender wakker worden en minder uitgerust ontwaken.
Tip 5: Probeer te leren van verliezen, teleurstellingen en tegenslagen
Uit onderzoek blijkt dat gelukkige oudere mensen in hun leven niet minder tegenslagen hebben gehad dan ouderen die zich ongelukkig voelen ( Vaillant,1977) Buiten beschouwing gelaten de mensen die met evenredig veel verdriet en tegenslagen te maken kregen en die in hun vroege jeugd veel te weinig mensen kenden die echt om hun gaven. Het verschil tussen gelukkige en ongelukkige ouderen zit hem gemiddeld genomen vooral in de wijze waarop deze personen met tegenslagen zijn omgegaan.
Ieder mens krijgt in zijn leven een portie verdriet of zoals het gezegde luidt: “Ieder huisje heeft zijn kruisje.” Het is natuurlijk en gezond bij elk groot verlies en elke ingrijpende gebeurtenis een moeilijke periode door te maken en te rouwen. Probeer daarna echter de balans op te maken en kijk of er voor jou ook iets positiefs of leerzaams in te ontdekken valt.
Tip 6 : Koetser vriendschappen en onderhoud uw contacten
Er zijn overtuigende bewijzen dat contacten en relaties met andere mensen net zo belangrijk zijn voor onze lichamelijke en psychische gezondheid als goede voeding en voldoende beweging.
Waarom zijn contacten met anderen zo belangrijk?
- We hebben de aanwezigheid van anderen nodig om te horen of we er goed uitzien, om onze plannen, successen, en sores mee te delen en advies te vragen. De ander biedt ons de mogelijkheid om hem of haar deelgenoot te maken van plezierige en minder plezierige zaken en om daar gevraagd en ongevraagd feedback over te ontvangen. Deze informatie kan de persoon bewust maken zodat hij zijn gedrag kan corrigeren.
- De aanwezigheid van anderen zorgt ervoor dat we onze aandacht buiten onze eigen persoon richten. Er zijn heel wat aanwijzingen dat te grote, te langdurige ik-gerichtheid op termijn ziek maakt. Is die oriëntatie te eenzijdig op de binnenwereld gericht, dan is het beter om de focus te verleggen op de (levende) buitenwereld, want dat bevordert de gezondheid.
- Voor veel mensen vormt de ander of vormen de anderen een doel om voor te leven. Niet zelden hoort men dat personen die op een gegeven moment ‘levensmoe’ waren, beweren dat ze tijdens hun moeilijke periode waarin zij zelfdoding overwogen, daarvan afzagen vanwege de partner, de kinderen, de ouders, een goede vriend(in) of iemand anders. Maar ook voor niet-suïcidale personen geldt vaak dat bepaalde dierbare personen de belangrijkste bron vormen voor levenszin.
- Andere mensen zijn om nog een andere reden essentieel voor ons bestaan: iemand die niet tenminste een belangrijk persoon heeft die aan hem/haar denkt, is afgesloten van de wereld. De mens is voor alles een sociaal wezen. Contact met anderen bevestigt dat we erbij horen.
- Er zijn aanwijzingen dat contacten met anderen ervoor zorgen dat de productie van een stof in onze hersenen ( beta-endorfine) gestimuleerd wordt en dat zorgt weer voor een gevoel van welbevinden.